Çocuk Dişhekimliği / Pedodonti

Çocuk dişhekimliği yani pedodonti süt dişlerinin ilk ağıza çıkmaya başladığı dönemle 11 yaşına kadarki süreç arasında çocukların dişlerinin sağlıklı bir şekilde sürmesini amaç edinir. Koruyucu hekimliğini ilke edinirler. Problem oluşmasını beklemek yerine problemin oluşmasını engellemek her zaman daha kıymetlidir. Hem maddi hem manevi kaybı daha azdır.

Çocuğumu doktora ilk ne zaman götürmeliyim?

Dişhekimine ilk kontrole gitme için tavsiye edilen yaş aralığı 6 ay-1 yaştır. Dişlerin ağıza sürmeye başlamasıyla birlikte kontrol edilmelidir. Hem problem oluşmadan kontrol ve koruma sağlamak amacıyla hem de dişhekimi-çocuk arasında güvene dayalı bir ilişki oluşturmak açısından kontrollere gelinmesi oldukça önemlidir. Erken yaşta kontrollerin amacı ebeveynlerin yapması gerekenleri öğrenmesi ve çürüğün oluşmasını önlemektir.

Çocuk dişhekimini ilk defa ziyaret ettiğinizde nelere dikkat edilmelidir?

İlk tanışma her zaman çok önemlidir. Bireyin hayatının geri kalanında ağız sağlığına ve dişhekimliğine bakış açısını etkiler. Bir çocuğun çocuk dişhekimliği uzmanıyla yani pedodontistle görüşmesi oldukça önemlidir. Çünkü pedodontistler çocuk dişhekimliği konusunda uzman ve bu yaş aralığına davranış ve müdahale konusunda özel eğitim almış kişilerdir. Çocuklarla iletişim sağlamak ve güven duygusu altında tedavilerini gerçekleştirmek üzere profesyonellerdir. Bu da çocukların korkmadan doğru bir iletişim altında ağız sağlıklarını korumak ve devam ettirmede gereklidir. İlk seans müdahaleden çok tanışma şeklinde yapılmaktadır. Hem diş kliniğinin nasıl bir yer olduğu hem de ne tür aletlerin kullanıldığı çocukların anlayabileceği bir dille onların hayal gücüyle aktarılır. Daha sonraki seanslarda adım adım tedavileriyle ve koruyucu müdahaleleriyle devam edilir. 

Süt dişleri ne zaman sürmeye başlar? Süt dişlerinin geç gelmesi normal mi?

Süt dişleri bebeklerde ortalama 6 aylıkken sürmeye başlar ve yaklaşık 2,5 yaşında tamamlanır. Ancak bu yaş aralığı kişiden kişiye göre, genetik olarak da farklılık gösterir. Normalden daha geç sürebildiği gibi dağcında dişle doğan bebekler de mevcuttur. Varyasyon göstermesi normaldir. Ancak geciktiği durumlarda doktor kontrolü yapmak gereklidir. Süt dişinin ağıza sürmemesinin sebebinin diş eksikliğinden mi kaynaklandığı kontrol edilmelidir.

Süt dişleri dökülecek, yerine yeniden dişler gelecek. Yine de süt dişlerine dolgu yapılır mı? Süt dişlerine kanal tedavisi yapılır mı?

Süt dişleri daimi dişlerin öncüleridir. Hem daimi dişlere yer hazırlar hem de rehberlik eder. Süt dişinin sağlığı altından gelecek olan daimi dişin de sağlığını etkiler. Süt dişindeki bir abse altındaki daimi diş germene zarar verebilir. Bu nedenle süt dişlerine de gerekli olduğu durumlarda dolgu ve kanal tedavileri yapılmalı. 

Süt dişler tedavi edilmezse ve erken kaybedilirse ne olur?

Süt dişleri erken kaybedilirse kalan dişler kaybedilen dişin olduğu boşluğa doğru kayar. Böylece alttan gelecek olan dimi dişe yer kalmaz. Bunun sonucunda da ya diş süremez ya da sürse de uygun ve doğru konumdan çıkamaz. Bu sebeple süt dişi olsa dahi dişlere iyi bakılmalı, gerekli tedavileri yapılmalı, çekilmesi gerektiği durumlarda da yer tutucu denilen apareyler yapılmalı.

Yer tutucu nedir?

Herhangi bir sebeple süt dişi erken kaybedildiğinde süt dişinin çıktığı boşluğun kapanmasını engellemek ve alttan gelecek daimi dişe yer korumak amacıyla yer tutucular hazırlanır. Diş çekildikten 1 hafta sonra, gecikmeden ağız bir ölçü alınarak hareketli veya sabit yer tutucular hazırlanır. Daimi diş gelmeye başlayana kadar kullanılır. 

Fissür örtücü nedir? Diş aşısı nedir? Dişlerin çürümesini nasıl engellenir?

Fissür, dişlerin çiğneme yüzeyindeki girintilere verilen isimdir. Bu girintiler içinde bakteriler birikerek çürük oluşturur. Bu nedenle daimi azı dişleri ağıza sürdükten sonra bu girintiler özel bir akışkan malzemeyle örtülür. Buna da fissür örtücü (diş aşısı) denir. Böylelikle fissür örtücüyle dişlerin çürümesi engellenmiş olunur. Fissür örtücü koruyucu bir diş tedavisidir. 

Fissür örtücü düşerse ne olur?

Fissür örtücüler çiğneme yüzeyine yapıldığı için gelen kuvvetlerle zaman içinde kırılabilir ve düşebilir. Bu gibi durumlarda aynı yüzeye tekrardan fissür örtücü uygulanır.

Fissür örtücünün düzenli aralıklarla tekrarlanması gerekir mi?

Fissür örtücü yapılan rutin kontrollerde takip edilir. Kırılmadığı sürece yenilenmesi gerekmez. Eğer bir hasar oluşmuşsa o zaman yeniden uygulanabilir.

Fissür örtücü zararlı mıdır? Bir yan etki oluşur mu?

Fissür örtücünün hem çocuklara hem de dişe herhangi bir zararı ya da yan etkisi yoktur. Aksine  fissür örtücü dişin çürükten korunmasına yardımcı olur.

Flour uygulaması nedir?

Dişlerin yapısında mineraller mevcuttur. Dişler bu mineralleri kaybettiğinde çürümeye başlar. Flour uygulamaları dişin minesindeki bu mineral yapıyı güçlendirerek çürümeye karşı korur. Flour uygulaması dişlerin tüm yüzeylerine uygulanmaktadır. Flour jel uygulanmasını temizlenip kurutulmuş diş yüzeyine tükürük değmeden özel aparatlarla uygulanıp 4 dakika boyunca bekletilir. Uygulama sonrasında 1 saat boyunca yemek yenmez ya da su içilmez. 24 saat boyunca da süt ve süt ürünleri tüketilmesi tavsiye edilmez. Süt ürünleri tüketirse bu durum çocuğa zarar vermez, sadece uygulanan flour jelin etkinliği azalır. İdeal koşullarda uygulanan flour jelin etkisi 4 ile 6 ay arasında devam eder.

Flour uygulanmasının zararı var mıdır?

Flour uygulaması zararlı değildir. Profesyoneller tarafından doğru şekilde uygulandığı sürece yarar sağlamak dışında hiçbir zararı olmaz. Diş yüzeyine flour sürülüp bekletilerek uygulanır. Sistemik olarak vücuda karışmaz. O yüzden aşırı flour alımı gibi bir durum da söz konusu değildir.